بهبهان

نگاهي کوتاه به شهرستان بهبهان
بهبهان در جنوب خاوري خوزستان و در 205 كيلومتري اهواز و در نزديكي شهر تاريخي ارجان واقع شده است. پس از ويراني ارجان مردم آن در محل بهو(بهبهان) به معناي قصري كه اطراف باغ باشد شهر جديد را بنا كردند. نخستين نشانه‌هاي حضور انسان در اين دشت به هزاره ششم پيش از ميلاد باز مي‌گردد. شهرستان بهبهان يكي از شهرستانهاي استان خوزستان است كه از شمال باختري به شهرستان رامهرمز و از شمال خاوري به شهرستان كهگيلويه از خاور به شهرستان گچساران از جنوب به بندر ديلم و از باختر به بخش هنديجان محدود مي شود. از جاذبه هاي تاريخي اين منطقه مي‌توان: آرامگاه ارجان، نقش برجسته هاي دوره اشكاني در تنگ سروك، حمام دوره سلجوقي، خرابه هاي دو پل و يك بند، خرابه هاي آتشكده خيرآباد و راسته بازار را نام برد.
صنايع و معادن
صنايع شهرستان به دو دسته صنايع دستي و ماشيني و كارخانه اي تقسيم مي شود. صنايع ماشيني نيز شامل صنايع سبك (صنايع غذايي، چوب و وسايط حمل و نقل) و صنايع سنگين (صنايع مربوط به نفت و انواع معادن و سنگهاي ساختماني) مي شود. كارخانه سيمان، آجر ماشيني، ملامين سازي، ظروف آلومينيوم، كابينت‌سازي و قندسازي از مهم ترين كارخانه‌هاي اين منطقه محسوب مي‌شوند. از منابع و معادن زير زميني اين شهرستان مي توان به نفت، سنگ هاي آهك، سنگ گچ، خاك، رس، شن و ماسه و مواد اوليه براي توليد سيمان اشاره کرد. وجود زمين هاي حاصل خيز براي كشاورزي، پتانسيل كافي منطقه براي دامداري، غني بودن از لحاظ معادن و منابع زيرزميني و شكوفايي صنايع اعم از صنايع دستي و ماشيني سبك و سنگين، بازرگاني اين منطقه را رونق بسيار بخشيده و برخي از مردم اين شهرستان داراي شغل بازرگاني هستند.
کشاورزي و دام داري
اين شهرستان به دليل شرايط خاص آب و هوايي (گرمسيري) و وجود رودهاي كارون و خيرآباد و داشتن خاك قابل كشت، امكانات مساعدي را براي گسترش بخش كشاورزي دارا مي باشد. انواع محصولات كشاورزي غذايي و محصولات كشاورزي صنعتي در اين منطقه به عمل مي آيد. مهمترين محصولات اين شهرستان گندم، جو، برنج، پنبه، چغندر قند، كنجد، بزرك و انواع صيفي جات بوده و اين شهرستان به لحاظ آب و هواي مساعد، شرايط رشد و رويشي را براي تمام محصولات ياد شده را دارا است. دام‌پروري در اين منطقه رواج داشته و عمدتا به صورت دامپروري سنتي مي باشد كه به‌وسيله طوايفي از ايلات در كهكيلويه و ترك قشقايي صورت مي گيرد. محل قشلاق اين ايلات هميشه بهبهان بوده و از گذشته اين شهر، مركزي براي دادوستد ايلات به شمار مي رفته است.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان بهبهان باوسعت 4/3743 كيلومتر مربع مساحت در منتهي اليه جنوب خاوري استان خوزستان واقع شده است. مركز آن شهر بهبهان است كه ازنظرجغرافيايي بين 30 درجه و 36 دقيقه ي پهناي شمالي و 50 درجه و 14 دقيقه و 15 ثانيه ي درازاي خاوري نسبت به نصف النهار گرينويچ قرار دارد. اين شهرستان از شمال به استان كهكيلويه و بوير احمد و رامهرمز از خاور به استان كهكيلويه و بوير احمد، از باختر به شهرستان بندر ماهشهر از جنوب به استان بوشهر محدود مي باشد. آب و هواي بهبهان در همه فصول به جز تابستان معتدل و در تابستان گرم است. براساس سرشماري سال 1375 جمعيت شهرستان بهبهان 164074 نفر برآورد شده است.راه هاي شهرستان بهبهان عبارتند از:
مسير راه بندر ديلم – بهبهان – را مشير به درازاي 300 كيلومتر كه بهبهان در كيلومتر 80 اين مسير از بندر ديلم واقع شده است.
بهبهان – رامهرمز به درازاي 80 كيلومتر
بهبهان – اميديه به درازاي 65 كيلومتر
بهبهان داراي فرودگاه نيز مي باشد.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
اين ناحيه در روزگار باستان وجود داشته ومركز حكومت آن «ابز قباد»، «قباد قره» و «ارگان» نام داشت. شهر ارجان در روزگار ساسانيان در 12 كيلومتري بهبهان بنا گرديد. بعد از ويراني ارجان مردم به بهبهان فعلي نقل مكان كردند. در قرن چهارم هجري به گفته مورخين شهر ارجان پر جمعيت و آباد شده و ارگان خزانه فارس و عراق و بارانداز خوزستان و اصفهان شد. امروزه به گويش محلي بهبهان را «بهبو» مي‌گويند. واژه «بهو» به معني كوشك است. به نظر مي رسد آن عده از مردم ارجان كه به كوشك دشت آمده و آن جا ساكن شده بودند، از خانه هايي به سبك خانه هاي ارجان بنا كرده كه بهتر از بهو بوده اند. از اين رو آن را «بهبو» يعني بهتر از كوشك گفته اند. «بهبهو» به مرور زمان گسترش يافته و « بهبهان » شده است. برخي از مورخان وجه تسميه بهبهان را چنين نوشته اند كه ساكنان اوليه اين شهر در بهون يا سياه چادر زندگي مي كرده اند. بعدها خانه هايي ساختند كه بهتر از بهون بود و آنرا «به» از«بهان» و بعد بهبهان ناميدند. به هر حال بهبهان در قرن هشتم هجري قمري شكل شهر به خود گرفت و از آن پس در شمار يكي از شهرستان هاي استان فارس و بعد استان خوزستان در آمد. مقدسي در وصف آن مي نويسد :
ارجان ( بهبهان ) ولايتي است بس مهم، ‌دشتي و كوهستاني و دريايي پر از درختان نخل، انجير و زيتون، ‌نعمت هاي آن فراوان است. ياقوت حموي درباره آن چنين مي گويد:
نخستين كسي كه ارجان را احداث نمود، قباد ابن فيروز بود، زماني كه با روميان جنگيد دستور داد شهري در مرز فارس و خوزستان احداث كنند و آن را «ايزقباد» نام نهاد.